CODOLGA: Corpus Documentale Latinum Gallaeciae

CODOLGA

Chronicon Compostelanum

1. In era CCCC ceperunt Goti regnare usque in eram DCCXLVII. Qui per CCC et LII annos et menses quatuor et dies quinque Hispaniam obtinuerunt, donec ingressus fuit transmarinus dux Sarracenorum nomine Taric, qui, Roderico ultimo rege Gotorum die V feria ora VI era DCCXLVIII interfecto, fere totam Yspaniam armis cepit. Et tunc Sarraceni in Asturiis annos V regnauerunt.

2. Postea Pelagius, expulsis inde Sanrracenis, annos decem et nouem regnauit.

3. Fafila uero post eum annos duos, menses sex regnauit.

4. Adefonsus annos X et nouem, mensem unum et diem unum regnauit.

5. Froila annos XI, menses quinque et dies XX regnauit.

6. Aurelius annos sex et menses sex regnauit.

7. Silo annos nouem et unum mensem et unum diem regnauit.

8. Mauregatus annos quinque et menses sex regnauit.

9. Ueremudus annos tres et menses sex regnauit.

10. Adefonsus annos L duos et menses quinque et dies XIII regnauit.

11. Ranemirus annos quinque et menses VIII regnauit.

12. Ordonius annos decem et septem regnauit.

13. Adefonsus annos XL regnauit.

14. Garsea, filius eius, annos tres et mensem unum regnauit.

15. Ordonius, frater eius, annos nouem et menses VI regnauit.

16. Froila annos VI et menses VI regnauit.

17. Adefonsus annos decem et nouem et mensem unum regnauit.

18. Ordonius annos quinque et menses septem regnauit.

19. Sancius annos XII regnauit.

20. Ranemirus, filius eius, annos XV regnauit.

21. Ueremudus, Ordonii filius, annos decem et septem regnauit.

22. Adefonsus, filius eius, annos XX et nouem regnauit.

23. Ueremudus, filius eius, annos nouem regnauit.

24. Fredenandus annos XXVII regnauit, qui in uita sua cum uxore sua nomine Sancia, regis Adefonsi filia, ad quam regnum pertinebat, ipsum regnum inter tres filios eius, Sancium scilicet, Adefonsum, Garseam diuisit. Et Sancio primogenito totam Castellam cum Asturiis sancte Iuliane et cum Cesaragusta ciuitate et cum omnibus suis appenditiis, que tunc Sarraceni obtinebant, unde tunc temporis ipsi Mauri tributum annuatim illi Fernando reddebant, in proprium reddit; Adefonso uero Legionem cum Asturiis et regno Toletano, quod tunc similiter Sarraceni obtinebant, sed tributum illi annuatim inde reddebant, tribuit; Garsea autem natu minori Galleciam cum Portugalia et Ispalensem regionem cum ciuitate Badalioth in propriam hereditatem concessit, licet tunc temporis a Sarracenis potestatiue tenerentur, qui supradicto regi, scilicet Federnando, sicut Cesaragustani et Toletani tributum annuatim persoluebant; omnia uero totius regni monasteria suis duabus filiabus, Urrache scilicet et Geloire, hereditario jure tenenda et possidenda concessit. Regno ita diuiso et unoquoque fratrum suam partem iam tenente, Sancius primogenitus frater cum duobus fratribus singulis uicibus pugnauit et bello captos alterum, scilicet Adefonsum, Toletum, alterum uero, scilicet Garseam, Ispalim cum omnibus suis militibus in exilium abire permisit. Regno ita acquisito et suo iuri subiugato, Urracha sua germana magni consilii femina cum quodam comite nomine Petro Ansuriz cum aliis suis proceribus in Zamurensi ciuitate ei rebellauit. Hoc audito Sancius rex totius regni sui posse congregato Scemuram inauspicato obsedit. Dum enim ille in castris suis moraretur, quidam miles Scemurensium ciuium consilio et machinatione ab urbe exiuit et eum in era MCX die sabbati, proh dolor! proditorie interfecit. Regnauit autem menses VIII et XXV dies.

25. Eo mortuo, Adefonsus eius frater, qui ab illo in exilium Toletum expulsus fuerat, inde reddiit et fere totum regnum patris sui sua strenuitate acquisiuit. Quo audito, frater eius Garsea, qui in exilium Yspalim abierat, ad fratrem suum Adefonsum, qui, ut dictum est, regnum acquisierat, cum magna festinatione infortunate remeauit. Ipse enim Adefonsus sue sororis Urrache consilio eum captum feria IIII idus Februarii era ICXI in carcere retrusit et usque ad mortem eum ibi tenuit. Est autem mortuus ille Garsea die VI feria XI Kal. Aprilis era ICXXVIII. Ad cuius sepulturam fere omnes Yspanie episcopi et abbates Legionem conuenerunt et eum honorifice regio more sepelierunt.

Cardinalis Sancte Romane Ecclesie Ranerius, qui postea in papatum promotus fuit, concilium ibidem celebrauerat. Cui rex Adefonsus cum comitibus et principibus Yspanie et, ut supra dictum est, cum episcopis et abbatibus interfuerat. Fuit autem Adefonsus rex uir illustris et magne potentie et quasi magni consilii angelus et catholicus, qui per sapientiam et strenuitatem suam totum Hispaniarum regnum suo iuri subiugauit et terram Sarracenorum citramarinam tamdiu inquietauit, donec partem eius, scilicet Toletum, cum aliis multis ciuitatibus et castris suo regno adiuncxit, aliam uero partem tributariam sibi reddidit. Regnauit autem annos XLII et in festiuitate beatorum apostolorum Petri et Pauli in era MCXLVII debita nature in Toletana ciuitate persoluit. In cuius obitu omnes Hyspaniarum comites, principes et potestates, quos ipse in expeditione super Sarracenos conuocauerat, milites quoque et pedites totius regni eius pariter interfuerunt. Illo autem mortuo, filia eius Urracha legitima ab eo genita totum regnum Ispanie obtinuit, quia ipse masculam prolem, que sibi in regnum succederet, non habebat. Regnauit autem tirannice et muliebriter X et septem annos et apud castrum Saldanii VI idus martii in era MCLXIIII in partu adulterini filii uitam infelicem finiuit. Filius autem eius A. nomine a Reymundo Burgundie comite palatino, quem rex A. a Burgundia in Ispaniam uenire fecerat, et cui totum suum regnum iureiurando pollicitus fuerat, legitime generatus post eam ipsa inuita regnauit. Erat autem parue etatis quando regnum adeptus est, quia XX et unum annum solummodo habebat.